هوشمندسازی پلیس اقدامی مهم در جهت برقراری امنیت پایدار

گروه اجتماعی دفاع‌پرس - سرهنگ «سید جعفر ساداتی» معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی استان مازندران؛ یکی از مهم‌ترین و محوری‌ترین وظایف پلیس تامین نظم و امنیت است و قرار است این پلیس در دنیای پیشرفته و پیچیده امروزی با مجرمانی سر و کار داشته باشد که شیوه‌های خود را به روز کرده‌اند؛ بنابراین نیاز است تا خود نیز به روز شده و با ابزار و امکانات امروزی به میدان مبارزه با مجرمان بیاید به همین دلیل است که پژوهش‌های علمی یکی از اولویت‌ها و برنامه‌های مهم پلیس است.

از سوی دیگر امنیت بزرگترین سرمایه هر کشوری است و باید هر گونه هدف گذاری در مسیر توسعه، تحقق و تقویت در این مسیر حرکت کند چرا که لازمه پیشرفت هر کشوری دستیابی به مقوله‌های علمی است و کشور‌ها برنامه و بودجه خود را بر این اساس تعیین می‌کنند.

رشد علم و فناوری همه پارادایم‌های (الگو و عرف) حاکم بر جهان و زندگی بشریت را دستخوش تغییر قرار داده و ماهیت بسیاری از پدیده‌ها نیز در حال دگرگونی است در شرایط کنونی شیوه‌های سنتی در حال تضعیف هستند و به نوعی روش‌های موجود و سنتی دیگر پاسخگوی مسائل امروز و آینده نیست.

پلیس باید به ابزار نوین متکی باشد تا بتواند رویکرد پیشگیری و اقدامات پیشدستانه را به شکل مطلوبی دنبال و اجرایی کند بر این اساس به دنبال توسعه تعاملات خود در سطوح مختلف با مراکز علمی، دانشگاهی و پژوهشی کشور بوده، زیرا معتقد است دستیابی به پلیس هوشمند و هوشمندسازی پلیس مستلزم تعامل نیروی انتظامی با مراکز علمی و دانشگاهی کشور است.

یکی از راه‌های استفاده پلیس از علم و پژوهش همان هوشمند سازی است که همه کشور‌ها به دنبال آن هستند، زیرا اشراف اطلاعاتی، هوشمندسازی تجهیزات، تربیت نیرو‌های متعهد و متخصص به موفقیت پلیس منتج می‌شود بر این اساس نیروی انتظامی نیز بنا دارد برای توسعه امنیت، تمام توان و ظرفیت خود را به کار گیرد و در زمینه هوشمند سازی عقب نماند.

پلیس علمی یا «کشف علمی جرایم» از جمله شاخه‌های مهم علوم جرم یابی و به تبع آن «علوم جنایی تجربی» است. تا اواخر قرن ۱۹ شیوه کشف جرایم و دستگیری مجرمان در کشور‌های مختلف، چندان تفاوتی با هم نداشت و افراد پلیس پس از حضور در محل وقوع جرم و استماع شهود و تهیه صورت مجلس در صورت امکان به دستگیری مجرم یا متهم اکتفا می‌کردند به تدریج پلیس کشور‌های مختلف برای مبارزه با بزهکاری و کشف جرایم و دستگیری مجرمان به روش‌های خاص علمی متوسل شدند.

در نتیجه علم جدیدی تحت عنوان «پلیس علمی» یا «پلیس تکنیک» به علوم جدید افزوده شد. برخی عقیده دارند که پلیس علمی رشته‌ای از علوم جرم یابی بوده و علم مستقلی محسوب نمی‌شود. بعضی دیگر نیز پلیس علمی را علم کشف بزه و شناسایی و تعقیب بزهکاران تعریف کرده‌اند.

به هر حال بررسی پیرامون شیوه‌های ارتکاب جرم و وسایلی که برای انجام دادن آن به کار رفته و آثار و نشانه‌هایی که از مجرم باقی مانده است، موضوع مطالعات پلیس علمی است.

تشخیص جعل و اسناد مجعول، تعیین نوع اسلحه در ارتکاب جرم، تهیه تصویر مجرم براساس اظهارات گواهان و سرانجام بررسی آثار انگشتان در «انگشت‌نگاری» از جمله زمینه‌های اصلی تحقیقات پلیس علمی است.

یکی از قدیمی‌ترین علومی که در مأموریت‌های پلیس تخصصی کاربرد دارد، روان‌شناسی است. این علم در ابعاد گوناگون خود را در مأموریت نمایان می‌سازد. جرایم خشونت‌باری همچون قتل، سرقت مسلحانه و... و بررسی صحنه‌های این گونه که همراه با نوعی خشونت روحی است، موجب می‌شود کارکنان دچار مشکلات روحی و روانی شوند و این جاست که وجود روان شناس، می‌تواند آسیب دیدگان را بهبود بخشد تا دوباره به کار برگردند.

در کشف علمی جرم که از همه‌ی علوم مرتبط سود می‌جوید، نمی‌توان نسبت به علم روان‌شناسی بی‌تفاوت بود این علم به صورت تجربی در پلیس‌های تخصصی از سابقه‌ی دیرینه برخوردار است.

پلیس می‌بایست با درنظر گرفتن اقتضائات اجتماعی و انتظامی و الزامات اجرایی قوانین جدید، امنیت، آسایش و رفاه مورد انتظار جامعه را پوشش دهد. اما تغییرات کارکردی پلیس برحسب ملزومات نوین اجتماعی و حرکت به سمت پلیس علمی و حرفه‌ای، نیازمند اقدامی عملی است؛ لذا این نیرو باید توجه ویژه‌ای به بحث مدیریت دانش و استفاده از ظرفیت‌های دانشگاهی داشته باشد اعتقاد به اصل دانش محوری، می‌تواند نیروی پلیس را در عرصه جامعه از آسیب‌های وارده از عدم‌شناسایی متغیر‌های نامفهوم برطرف دارد و مدیریت مطلوبی درخصوص آسیب‌های اجتماعی از خود برجا گذارد.

بنابراین در یک جمع بندی، پلیسی، حرفه‌ای، علمی و مطلوب خواهد بود که سعی کند با مدیریت دانش و افزایش آگاهی و اطلاعات خود، همه ابزار‌های اعمال نظم و مقررات و تأمین امنیت در همه شرایط را در خود به‌وجود آورد و هر زمان به مقتضای شرایط، بهترین رویکرد و ابزار و کم هزینه‌ترین و مؤثرترین آن‌ها را به خدمت گیرد تا امنیت پایدار جامعه هرروز پایدارتر شود و میزان جرایم و آسیب‌های اجتماعی کاهش پیدا کند.

انتهای پیام/ 241