وجه تسمیه شب قدر
به گزارش گروه سایر رسانه‌های دفاع پرس، خداوند در بین ماه‌ها، ماه مبارک رمضان را
برگزیده و در بین روزهای این ماه شریف، شب قدر را برگزیده است. شب نزول
قرآن است و عبادت هم در این شب، مضاعف اجر و پاداش دارد.
در وجه تسمیه این شب مبارک به قدر وجوهی را ذکر کرده‌اند؛ که جمع بین این وجوه هم ممکن است. از آن جمله:
1- چون این شب شب شریفی است، به آن «لیلة القدر» می‌گوییم. یعنی شبی که
صاحب قدر و منزلت و شرافت است. چرا که خداوند تبارک و تعالی قدر را در
آیه‌ای در این معنی استفاده کرده است: «و ما قدر الله حقّ قدره» یعنی: قدر
خدا را چنان که در خور و شایسته اوست نشناختند. چنانکه عرب‌ها می‌گویند:
فلان له قدر، یعنی فلانی دارای شرافت و عظمت است.
2- چون در این شب فرشتگان زیادی به زمین می یند و زمین به این خاطر تنگ
می‌شود، لذا آن را شب قدر می‌نامند. زیرا قدر در آیه‌ای به معنای ضیق و
تنگی آمده است. و مَن قُدِر علیه رزقه. یعنی: روزی او تنگ شد. شاهدی بر این
مدعاست.
3- به معنای شب تقدیر و
سرنوشت است. چرا که در این شب امور بندگان تا سال آینده مقدّر می‌گردد؛ و
این وجه را بسیاری از مفسران از جمله علامه طباطبائی استوار دانسته‌اند.
در تفسیر برهان از امام محمد باقر (ع) روایت می‌کند: یُقَدّرُ فی لیلة
القدر کلّ شیءٍ یکونُ فی تلک السّنة الی مثلها من قابلٍ، من خیرٍ و شرّ،
طاعة و معصیة، و مولودٍ و اجلٍ، او رزقٍ فما قُدّر فی تلک السیّنةَ و قُضیَ
فهو المحتوم و لله عزوجل فیه المشیة؛ یعنی: در شب قدر هر امری از امور
بندگان تا شب قدر سال آینده معیّن می‌گردد، از خیر و شرّ، طاعت و معصیت،
ولادت و مرگ و روزی موجودات و هر آنچه در آن سال مقدّر گشته حتمی است و
خداوند را در آن مشیّت است.
اگر کسی
شب قدر را با توبه و تصمیم بر ترک گناه و عزم بر اجرای احکام نورانی قرآن
سپری کرد، مقدرات سال آینده‌اش به نیکی رقم خواهد خورد، و گرنه در جا خواهد
زد و طعم تلخ خسران را خواهد چشید.
امام صادق (ع) می‌فرماید: یُفَرّقُ اللهُ فی لیلة القدر ، ما کان من شدّةٍ
او رخاءٍ او مطرٍ ؛ بقدرٍ ما یشاءُ الله عزوجل اَن یُقَدّر الی مثلها من
قابلٍ ؛ یعنی: خدا در آن شب قدر آنچه از سختی یا خوشی یا باران است به
مقداری که تا سال آینده خواهد، معیّن فرماید.
4- و یک قول زیبای دیگری در نام‌گذاری این شب به شب قدر است که گفته شده:
اَنزلَ فیها کتاب ذو قدر ، الی رسول ذی قدر ، لأجل اُمّة ذات قدر، علی یدی
ملک ذی قدر ؛ یعنی: نازل شده در این شب کتاب صاحب قدر و منزلت، بر رسول و
پیامبر صاحب قدر و والا قدر، برای امت با قدر و ارزش، به دست ملائکه‌ای
صاحب قدر.
5- گفته شده که چون شبی است که در آن شب مقدر شده که قرآن در آن نازل شود.
6- یا از آن رو که هر کس این شب را زنده بدارد و احیا نگه دارد صاحب قدر و منزلت می‌گردد؛ به لیلة القدر معروف شده است.
چمع بین این وجوه نیز امکان دارد.
فضائل شب قدر
1- شب آمرزش گناهان
رسول الله (ص) می‌فرمایند: «هر کس شب قدر را احیا دارد و مومن باشد و به روز جزا اعنقاد داشته باشد، تمامی گناهان آمرزیده می‌شود.»
2- شب قدر قلب ماه رمضان است؛
امام جعفر صادق ع می فرمایند: «از کتاب خدا استفاده می‌شود که شمره
ماه‌های سال نزد خداوند، دوازده ماه است و سرآمد ماه‌ها ماه رمضان است و
قلب ماه رمضان، لیلة القدر است.»
3- از هزار ماه بهتر است
لیلة القدر خیر من الف شهر
امام
جعفر صادق ع می فرمایند: «العمل فیها خیرٌ من العمل فی الف شهرٍ لیس فیها
لیلة القدر. یعنی: عمل در این شب بهتر است از عمی در هزار شبی که در آن
هزار ماه لیلة القدری نباشد.»
4- نزول قرآن در این شب
در شب قدر قرآن دفعةً بر پیامبر نازل شده است.
5- نام‌گذاری یکی از سوره ها به قدر
6- شب مبارک و با برکت ؛ انا انزلناه فی لیلةٍ مبارکة.
منبع:باشگاه خبرنگاران
