تاثیر فضای مجازی در تحقق سبک زندگی اسلامی

گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس ـ علیرضا آخوندی؛ فضای مجازی به نوعی بنیان‌گذار زندگی دوم افراد است، مردم بدون مرز و فارغ از حقیقت وجودی خود در دنیایی که دوست دارند زندگی و یا کسب درآمد می‌کنند؛ دنیایی که به سلیقه فرد طراحی و ساخته شده اما ممکن است روزی به خرابه‌ای تبدیل شود و آثار سوئی را برجای گذارد. اما اگر با سیاست‌های هوشمندانه با آن رو به‌رو شویم می‌توانیم آن را به فرصت تبدیل کنیم.

فضای مجازی ناخودآگاه سازنده یک نوع سبک زندگی است، سبکی که واقعیت ندارد و هیچ‌گاه نیز تجسم مادی نخواهد داشت؛ اما می‌تواند افراد را چنان به خود مجذوب کند که بیش از هر چیز دیگر بر شیوه تعاملات، افکار و حتی نوع عمل به آموزه‌های دینی از سوی آن‌ها تاثیر بگذارد.

جامعه ما، جامعه‌ای اسلامی است که دارای فرهنگ و ارزشی به خصوص بوده و فضای مجازی برخاسته از فرهنگ‌های غیربومی می‌تواند تهدید برای جوانان این مرز و بوم به حساب آید.

سبک زندگی متشکل از دانش‌ها، افکار، آداب و رسوم و مقررات و اندوخته‌های مادی و معنوی انسان‌هاست که ارتباط مستقیمی با ترجیحات، جهت‌گیری و هویت ملت‌ها دارد.

سبک زندگی اسلامی اما توام با سعادت و غایت نهایی است، به این معنا که فرد لذت اخروی را به لذت دنیوی ترجیح داده و تلاش می‌کند بهتر زندگی کرده و با عبادت به رستگاری دست پیدا کند. حال در این میان قوانین زندگی همچون ازدواج، خانواده، وصیت و دیگر ارکان زندگی نیز در همان راستای رستگاری و سعادت معنوی شکل می‌گیرند.

اما در کل آیا فضای مجازی تهدیدی برای سبک زندگی اسلامی محسوب می‌شود یا خیر؟ فناوری و علم ابزاری است که به گسترش توانایی‌ها و ارضای نیازهای افراد می‌پردازد و می‌تواند دانش یا اطلاعات را در سطح گسترده انتقال دهد، اما چون قدرت تشخیص محتوای خوب و بد را ندارد ممکن است آسیب‌هایی را نیز در پی داشته باشد، از جمله آسیب‌های اخلاقی، فرهنگی و اجتماعی.

بخشی وسیعی از اطلاعاتی که در فضای مجازی منتشر و دست به دست می‌شود درصد کمی غیراخلاقی و بیش از 90 درصد تجاری است؛ بنابراین، قرار گرفتن در معرض فرهنگ‌های متفاوت غیربومی و دسترسی به محتوای غیراخلاقی می‌تواند افراد را بر سر دو راهی قرار دهد و به تدریج آنان را نسبت به پذیرش و تقلید فرهنگ‌ها آسیب‌پذیر کند.

یکی از پیامدهای منفی رسانه‌های فضای مجازی بر زندگی، تحت فشار قرار گرفتن دین و اعتقادات مذهبی و آموزه‌های اسلامی است. در رسانه‌ها، عقاید مذهبی تحت نسبیت‌گرایی قرار می‌گیرند که باعث به حاشیه رانده شدن ارزش‌های دینی در شکل‌دهی سبک زندگی مطلوب می‌شود.

زندگی افراد تحت تاثیر رسانه‌ها، بیش از پیش تابع مُد شده و سبک زندگی ساده اسلامی را تهدید می‌کند، تمایل به معنویات خام را افزایش داده و باعث تضعیف شکل‌گیری فرهنگ اصیل اسلامی می‌شود.

گاهی ارزش‌ها در اثر نبود فضایی مناسب جهت بیان عقاید متزلزل می‌شوند، فرهنگ‌ها و تمدن‌های مختلف باهم برخورد کرده و بیشترین تأثیر را بر ارزش‌های دینی و اخلاقی می‌گذارند؛ به طوری که کشورهای جهان سوم به دلیل عدم تجهیز به امکانات مناسب، دچار تهاجم فرهنگی شده و داشته‌های خود را مانند سبک زندگی اسلامی، از دست خواهند داد.

از جهتی دیگر، فضای مجازی ابزاری برای گسترش فرهنگ‌ها و عقاید است، پس چرا از آن برای گسترش فرهنگ ایرانی اسلامی استفاده نکنیم؟ بنابراین، باید حداکثر ظرفیت‌ها را در راستای آموزش، ارائه خدمات و استفاده‌های علمی بکار بگیریم و فرهنگ اسلامی را در جامعه توسعه دهیم.

در عین حال، باید ابزار جلوگیری از خطرات مخرب این فضاها را در اختیار خانواده‌ها بگذاریم تا بتوانند از سبک زندگی خود در مقابل تهدیدات دفاع کنند و نوجوانان خود را از تجمل‌گرایی و دنیاطلبی به سوی سبک زندگی ائمه اطهار (ع) سوق دهند.

پس افراد باید با آگاهی کامل وارد اینگونه فضاها شده و ضمن شناخت دیگر فرهنگ‌ها و ملت‌ها، از سبک زندگی خود مراقبت کنند و حتی آن را به دیگر ملت‌ها نیز معرفی کرده و دیگران را از زندگی معنوی و ارزشمندی خلقت مطلع سازند.

انتهای پیام/ 151